Het boze oog

Even wat onderzoek gedaan naar het boze of kwade oog. Wikipedia geeft interessante informatie over dit onderwerp.

In Nederland zeggen we wel eens 'als blikken konden doden', waarbij men verwijst naar een kwade of verafschuwende blik.In sommige culturen rond de Middelandse zee, maar ook in Afrika en Azie, zou de afgunst die het 'goede geluk' van mensen die succes hebben veroorzaakt, kunnen resulteren in hun 'ongeluk'. Het fenomeen van het 'boze oog', de oorzaken en de bescherming ertegen verschilt van cultuur tot cultuur.

Het geloof in het boze oog gaat ver terug in de geschiedenis. Socrates zou het boze oog hebben gehad. In de Grieks Romeinse tijd gaf men een wetenschappelijke verklaring voor het fenomeen. De ogen waren de bron van dodelijke stralen die als giftige pijlen naar buiten kwamen. Niet alleen personen, ook hele stammen konden het kwade oog hebben. Onder Alexander de Grote werd het geloof in het boze oog weid verspreid.

Sommige mensen zouden gewild of ongewild de kracht hebben om met een blik van hun ogen anderen kwaad te doen. Er wordt gelooft dat deze kracht voortkomt uit de zonde van afgunst.
De welbekende beschermende ogen die je veel ziet in Turkije en Griekenland zijn blauw omdat men geloofde dat licht gekleurde ogen vaker het kwade oog bezaten. Licht gekleurde ogen in deze gebieden zijn zeldzaam. Men denkt dat mensen die vroeger vanuit Noord Europa naar deze gebieden reisden en niet bekend waren met het idee van het boze oog de lokale gebruiken van
staren en complimenteren 'overtraden'.

In Griekenland kan de vloek van het boze oog door een proces, xematiasma (ξεμάτιασμα), verbroken worden. De 'genezer' fluisterd zachtjes een geheim gebed die hij of zij heeft geleefd van een ouder familielid van de andere sexe, gebruikelijk een opa of oma. Deze gebeden worden alleen onder specifieke omstandigheden overgedragen. Anders zou de betreffende persoon de 'genezende' kracht verliezen. De spreuken of gebeden verschillen per regio en per familie. Een gebruikelijke tekst is "Heilige Maria, Onze Vrouw, als die en die persoon leidt onder het kwade oog ontdoe hem of haar daarvan. Dit wordt drie keer herhaald. Als die betreffende persoon inderdaad het boze oog heeft, beginnen zowel het slachtoffer als 'de genezer' overvloedig te gapen. Volgens de traditie zou de de 'genezer' vervolgens 3 keer een kruis slaan en 3 keer in de lucht spugen, maar daar ben ik persoonlijk niet bekend mee.

De oma van Filippos gebruikt olijfolie en water om te testen of je het boze oog hebt. Normaal gesproken drijft olie op het water. Als de druppel zinkt is er sprake van het boze oog.
Vanuit de Grieks Orthodoxe kerk wordt het geloof in het boze oog verbonden aan de duivel en afgunst. Het boze oog is zowel schadelijk voor degene die het geeft als voor degene die het 'ontvangt' .

Kinderen en jonge mensen zijn extra gevoelig voor het boze oog, maar ook dieren kunnen het krijgen. Naast het dragen van een blauw oogje aan een kettinkje of armband zou het gebaar van een gesloten hand met de wijsvinger en pink uitgestoken het boze oog kunnen afwenden.